Taal heeft me altijd al enorm gefascineerd. Ik ben gewoon met Nederlands opgegroeid maar mijn middelbare school was helemaal in het Engels. Ik had veel klasgenootjes die uit het buitenland kwamen en Engels ook niet als moedertaal hadden. Een ontzettend rare mengelmoes van woorden en gezegdes, drie keer vertaald en weer omgedraaid, ontstond er tussen ons. Voor anderen niet te begrijpen, maar wij snapten het allemaal. Want soms heeft een andere taal nét dat ene woord wat je zoekt en niet kan vinden in je eigen taal. Ook vind ik het een ongelofelijk vet idee dat onze talen allemaal ooit uit een oer-taal zijn voortgekomen. Ik ben echt iemand die altijd verbindingen en patronen probeert te vinden tussen verschillende talen (alleen met Fins is dat onmogelijk!). Dus toen ik dit boek tegenkwam van Maarten-Jan Hoekstra heb ik het meteen meegenomen.
Ik heb het boek nu al drie keer gelezen. Dit is nogal een happening, want ik lees boeken nooit meerdere keren! Maar elke keer zijn er weer stukjes waarvan ik het niet kende of niet goed had onthouden – zo veel interessante en nuttige informatie krijg je van de schrijver. In elk hoofdstuk behandelt hij een nieuw (oplopend) tijdperk en de daarbij horende veranderingen die plaats vonden binnen en buiten om wonen heen. Je krijgt een uitvoerige bouwgeschiedenis te lezen, die soms een klein beetje droog blijft maar prettig vaak wordt opgeleukt door plaatjes, foto’s, historische kaarten of tekeningen. Denk bijvoorbeeld eens na over het woord ‘verdieping’. Best een raar woord, je gaat immers omhoog en niet naar beneden toch? Hoekstra legt uit dat dit woord in de 17e eeuw ontstond toen zoldervloeren 60 cm werden verlaagd – de zolder was voorheen een onbruikbare lage ruimte – waardoor hij dus werd ‘verdiept’. Deze woningeigenschap noemde men toen ‘een zolder met verdiep’ en over de jaren heen is ‘verdiep’ over gegaan in ‘verdieping’ en het woord geworden voor alle lagen in onze woning. Zo loop je eigenlijk het hele huis door en komen ook woorden zoals garderobe, plint, gevel, kot en watercloset aanbod. Aan het einde van het boek probeert de schrijver ook het huis van de toekomst te ontleden en de woorden die daarbij horen. Neem bijvoorbeeld bluetooth; de oude Vikingen hadden vroeger een koning genaamd Harald Blåtand, zijn achternaam is dus een vrij letterlijke vertaling daarvan in het Engels. Maar dit is niet alles; Harald Blåtand schreef je in rune met de H en B die er respectievelijk uit zagen als een ster op een stokje (H) en twee driehoekjes boven elkaar (B). Zie je het voor je? Ja precies, het tegenwoordige bluetooth logois dus ook visueel gezien een letterlijke vertaling van een ander schrift. Lees dit boek en de gewoonste dingen in en om je huis worden opeens speciaal omdat achter álles wel een leuke geschiedenis zit!
Titel: Huis, tuin en keuken, wonen in woorden door de eeuwen heen
Auteur: MaartenJan Hoekstra
Jaar: 2009
Taal: Nederlands
Aantal pagina’s: 252
Favoriete leesplek: ergens in huis, bovenop een stapel oude plattegronden
Papercuts is een serie van boekreviews over boeken die op een verassende wijze onderwerpen zoals wonen, interieur, architectuur, stedenbouw en sociale ontwikkelingen combineren. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe inspirerende non-fictie boeken die vallen onder deze onderwerpen. Heb je een tip voor een boek wat hier bij hoort? Stuur me dan even een mailtje via het contactformulier!
